กลอนสะท้อนอารมณ์

กลอนสะท้อนอารมณ์ : บันทึกเหตุแห่งรัก เรื่องราวในวัยวาน

นายเทวา ชื่นชู  รหัส 5414610045  

บทนำ

            “ก่อนร่างนางยังโฉมชมว่าสวย      แต่พอม้วยมรณาหาดีไม่

ถูกเขาทำนำใส่ไปเผาไฟ                       เหลือทิ้งไว้เพียงเถ้าอัฐิยัดโกศพอ”

          บทกลอนนี้เป็นบทกลอนที่ผู้เขียนแต่งไว้ตั้งแต่ตอนอยู่ชั้นมัธยมศึกษาตอนปลาย ซึ่งได้รับแรงบันดาลใจจากการสูญเสียญาติอันเป็นที่รัก ท่านเป็นน้าสาวที่มีความสวยทั้งใบหน้าและจิตใจ แต่ต้องมาเสียชีวิตก่อนวัยอันควร ความสวยไม่จีรังแต่ยังด้วยความดี

หากถามว่าผู้เขียนมีความรู้อะไรมากที่สุด คงบอกได้อย่างไม่ละอายใจว่า เป็นภาษาไทย โดยเฉพาะเรื่องการใช้ภาษาไทย ถึงแม้ว่าจะไม่รู้อย่างลึกมาก เพราะด้วยสาขาวิชาการเรียนตอนปริญญาตรี จะมุ่งเน้นที่เนื้อหาเพื่อนำไปใช้สอน แต่ก็ถือว่ารู้รอบอยู่ในระดับมาก ภาษาไทย ตามหลักสูตรการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 ได้ระบุไว้ว่า ภาษาไทยเป็นทักษะที่ต้องฝึกฝนจนเกิดความชำนาญในการใช้ภาษาเพื่อการสื่อสาร การเรียนรู้อย่างมีประสิทธิภาพ  และเพื่อนำไปใช้ในชีวิตจริง ทั้งเรื่องเกี่ยวกับ การอ่าน  การเขียน  การฟัง การดู และการพูด  หลักการใช้ภาษาไทย  รวมถึงวรรณคดีและวรรณกรรม       

          สิ่งที่ผู้เขียนถนัดที่สุดเห็นจะเป็นการแต่งคำประพันธ์ โดยเฉพาะการแต่งกลอน ที่มีชื่อเรียกอื่น ๆ คือ กลอนตลาด กลอนสุภาพ กลอนแปด เหตุผลที่ถนัดเนื่องจากชอบการแต่งกลอนมาตั้งแต่สมัยมัธยมศึกษาตอนปลาย เคยแต่งเล่น ๆ แซวคนนั้นคนนี้ แล้วเริ่มแต่งเป็นจริงเป็นจังส่งเข้าประกวดงานต่าง ๆ ได้รางวัลบ้าง ไม่ได้บ้างแต่ไม่เคยคิดถึงเรื่องกล่อง คิดว่าได้ทำสิ่งที่ตนเองชอบ และได้พัฒนาฝีมือตนเอง ก็มีความสุขใจ เมื่อได้เรียนกับคุณครูตั้งแต่สมัยประถม เคยแต่งกลอนแข่งกับเพื่อน ๆ บนกระดานดำ และได้รับผลชนะ เรื่อยมาจนระดับมัธยมศึกษาตอนต้นและตอนปลาย คุณครูได้สอนให้รู้จักและฝึกแต่งกลอนในระดับที่ยากขึ้นตามวัย และเมื่อได้มาศึกษาต่อในระดับปริญญาตรีที่มหาวิทยาลัยราชภัฏราชนครินทร์ จึงได้ฝึกปฏิบัติอย่างจริงจัง โดยนำหลักการมาใช้พัฒนาตนเองอีกขั้น

          “รักแรกเริ่มเริ่มรู้เรื่องแรกรัก        แล้วรู้หลักรักไร้หลอกหลงเหลือหลาย

แล้วรักเริ่มร้อนแรงลีลาราย                   ริรำร่ายหลายหลากหลุมรักรุมรอน

          แล้วรักเริ่มลุล่วงโรยลาแล้ง          รักไร้แรงร้างลาเลิกราหลอน

เรื่องแรกรักลมหลงลงรักร้อน                 รักร้าวรอนร้าวรานรักหลอกลวง”

          ผลงานเมื่อความรักบังเกิดสมัยวัยแรกแย้ม มิได้เกิดแต่ตัวแต่ได้จากเพื่อนรอบข้างที่ประสบชะตากรรมเรื่องความรักกลายเป็นวัตถุดิบสำคัญในการสะท้อนและถ่ายทอด การศึกษาเรื่องแต่งคำประพันธ์อย่างจริงจัง มิได้ง่ายอย่างที่คิด ในรั้วมหาวิทยาลัยได้บ่มเพาะ และเน้นการฝึกฝนอย่างชัดเจน

          ยังไม่เป็นที่สรุปได้ว่า กลอน มีมาตั้งแต่ในสมัยใด แต่กลอนน่าจะเป็นของไทยแท้ โดยได้ดัดแปลงมาจากเพลงพื้นบ้านของไทย เช่นกลอนสด เพลงเรือ เพลงเกี่ยวข้าว จนมีนักปราชญ์นำกลอนมาดังกล่าวมากำหนดสัมผัสตายตัว เป็นฉันทลักษณ์ของกลอนต่อมาในสมัยรัชกาลที่  2 ถือเป็นยุคเฟื่องฟูของกลอน กวีที่สำคัญในสมัยกรุงรัตนโกสินทร์ท่านนี้คือ สุนทรภู่ เป็นผู้คิดสัมผัสในของกลอน และกลายเป็นแบบฉบับของกลอนที่มีความไพเราะจวบจนปัจจุบัน

          ความหลากหลายของกลอน มีทั้งกลอนขับร้องหรือกลอนลำนำ กลอนเพลง และมีการแตกหน่อออกเป็นกลอนเปล่าหรือกลอนกระดาษ และกลอนชนิดอื่น ๆ โดยไม่ยึดหลักฉันทลักษณ์ตามรูปแบบ สิ่งนี้เองทำให้เกิดการขีด ๆ เขียน ๆ เรื่องราวผ่านตัวอักษรให้ผู้เขียนมากขึ้น จนมีสมุดบันทึกอารมณ์ ผู้เขียนเริ่มแต่งโคลง กาพย์ และฉันท์ตามโอกาสต่าง ๆ ช่วงชีวิตหนึ่งจากที่เคยนำประสบการณ์จากผู้อื่นมาถ่ายทอด กลับต้องนำชีวิตตัวเองเป็นวัตถุดิบให้ตัวเองได้ใช้ถ่ายทอดอารมณ์ ปลดปล่อยความรู้สึก จนมีความคิดจะพิมพ์รวมเล่มเก็บไว้ หากถึงกาลอันเหมาะสม คงมีหนังสือรวมบทกลอนวัยใสสักเล่ม

          แต่การณ์กลับมิได้เป็นเช่นที่คิดหวัง ช่วงวัยวันอันสดใสได้ผ่านไปอย่างรวดเร็ว จนได้บรรจุเป็นครูภาษาไทยในโรงเรียนประถมศึกษา ณ จังหวัดจันทบุรี ความรู้ ประสบการณ์ทั้งหมดได้นำมาใช้จริง ๆ และได้พัฒนานักเรียนได้มากมายเป็นประโยชน์ และเป็นสิ่งที่พิสูจน์ได้ว่าสิ่งที่เรียนมามิได้ไร้ค่า  ผู้เขียนได้สอนและฝึกนักเรียนให้รู้จักและได้เรียนรู้การแต่งคำประพันธ์ชนิดต่าง ๆ ถ่ายทอดโดยยกตัวอย่าง ลงมือปฏิบัติ เหมือนสมัยที่เคยได้ร่ำเรียนมา แต่ปรับใช้ให้เหมาะกับบริบทของโรงเรียนและนักเรียน จนนักเรียนสรรค์สร้างผลงาน ครูได้นำผลงานมารวบรวมเป็นเล่ม ใช้ชื่อว่า “นักประพันธ์น้อย” เป็นผลงานที่น่าภาคภูมิใจของเด็ก ๆ ที่ได้เห็นผลงานของตนเองถูกตีพิมพ์ลงในแผ่นกระดาษเพื่อเผยแพร่ในโรงเรียน ประกายเล็ก ๆ  นี่เองที่ทำให้นักเรียนมีแรงบันดาลใจจะเขียนงานเขียนอื่น ๆ ต่อ จนนักเรียนได้รับรางวัลในระดับกลุ่มโรงเรียน ระดับอำเภอ ระดับจังหวัด หรือแม้แต่ได้รับทุนการศึกษาจากงานเขียน

          ความฝันที่จะมีหนังสือรวบรวมกลอนยังไม่หมด แต่ในสมุดบันทึกอารมณ์เริ่มหนาขึ้นด้วยร่องรอยแห่งประสบการณ์ ผลงานเริ่มมากขึ้น แต่งไว้เก็บไว้ บางผลงานแต่งเพื่อใช้เฉพาะงาน จะทิ้งก็เสียดาย จึงรวบรวมไว้เป็นผลงานอันน่าภาคภูมิใจ ถึงสองเล่มหนา ๆ เมื่อว่างจากงานจึงนำกลับมาหวนอดีต และปรับแก้ถ้อยคำที่ยังไม่ลงตัว ถึงแม้จะกลับไปปรับแก้อดีตไม่ได้ก็ตาม บางครั้งก็นำมาพิมพ์แต่พิมพ์ได้ไม่มาก เพราะช่วงเวลาไม่อำนวย จึงเก็บกักไว้ที่มุมหนังสือ จนนึกขึ้นได้ว่าถึงเวลาอันเหมาะสมแล้ว ผลกลับเป็นที่น่าเสียดาย โชคร้ายแห่งชีวิตได้เผชิญ ณ บัดนี้ ปลวกเจ้ากรรมได้มากัดกินสมุดบันทึกอารมณ์ ประสบการณ์ได้หลุดลุ่ย ร่วงกราว ลงสู่พื้นอย่างทันตา เหมือนปลวกน้อยจะส่งสายตาปริบ ๆ กลอนเธออร่อยจัง

          คงหยุดความฝันไว้เพียงแค่นั้น !

สรุป

          เมื่อผู้เขียนได้มาทำงานในโรงเรียนมัธยมศึกษา ทำให้ได้รู้ว่า ความท้าทายใหม่ช่างเร้าใจ เพราะนักเรียนโตขึ้น ความยากมากขึ้น ผู้เขียนได้เร่งค้นคว้าเรื่องราวของคำประพันธ์ให้มากขึ้น สอนนักเรียนให้มากกว่าระดับประถมศึกษา เมื่อมีกิจกรรมในโรงเรียนจะส่งเสริมเพื่อพัฒนาให้นักเรียนได้เข้าแข่งขัน ในระดับต่าง ๆ ตามงานวันระลึกถึงสุนทรภู่ กวีเอกของโลก งานสำคัญอื่น ๆ จนนักเรียนได้รับรางวัลหลายรายการ ผู้เขียนจะบอกนักเรียนเสมอว่า เรามาหาประสบการณ์ มาหาเพื่อน เพื่อจะได้พัฒนาตนเอง รางวัลเป็นผลพลอยจากความเพียรพยายาม

          แม้ผู้เขียนจะไปไม่ถึงดวงดาวแห่งฝันที่ตั้งใจไว้ แต่ผู้เขียนจะยังคงผลักดันให้นักเรียนได้ไปถึงจุดหมายต่อไป

          “เดินบนหนทางอันกว้างใหญ่       ที่ทอดไกลไปสู่ทางข้างหน้า

ไม่รู้จะพบอะไรในสายตา                     ให้เผชิญกับเวลาและอารมณ์

          ครั้นบางทีแยกทางระหว่างสอง     เป็นทางแยกจำต้องปองเหมาะสม

เลือกทางเดินต่อไปได้เชยชม                  อย่าให้ใครมาข่มให้เลือกทาง

          บ้างก็เลี้ยวลดคดเคี้ยวเวียนหัว      อุปสรรคพันพัวให้สะสาง

เผชิญหน้าปัญหาอย่างเป็นกลาง              การทุกอย่างสำเร็จเสร็จดังใจ

          อนาคตเหมือนทางก้าวย่างรู้        ฟันฝ่าลองดูไกลเพียงไหน

อาจต้องพบปัญหามาโถมใส่                  สู่ต่อไปที่หวังไว้ไม่ไกลเกิน”

          จากสมองส่วนความจำที่ยังพอระลึกได้.

**********************